Overzicht dorpen

Alteveer is een buurtschap dat is ontstaan rond 1930, toen er mensen kwamen wonen in plaggenhutten. De plaggen zijn vervangen door stenen en inmiddels is het een populair gebied om te wonen. Het ligt tegen het Mensingebos aan, en vlakbij de Holveen, de plas die in de winter als ijsbaan dient.

Dit buurtschap heeft een eigen postcode en bestaat uit een lintbebouwing van zo’n 90 huizen. De potklei, die aan de rand van het dorp te vinden is, werd vroeger door de Cisterciënzermonniken gewonnen. Foxwolde ligt tegen Roderwolde aan. Aan de oostelijke rand van het dorp vind je de Kleibos. Mocht je in de lente in de buurt zijn, ga er dan vooral even kijken. De bodem van dit oude bos is dan volledig bedekt met bloeiende bosanemoon. Een adembenemend gezicht.

De plaatsnaam Lieveren is een stuk korter dan waar hij waarschijnlijk van afgeleid is: ‘bij de lieden van de persoon Livere.’ Deze familie Livere had een bos, het Lieverder bos. In de Middeleeuwen was er al een nederzetting, maar uit bodemvondsten is gebleken dat er al in de prehistorie mensen aanwezig waren. Pas in 1979 kreeg het dorp straatnamen. Erg bijzonder is het beekdalgebied het Lieverse Diep, waar je vanuit het uitzichtpunt aan de Mensingeweg bijzondere flora en fauna (zoals de ijsvogel) kunt bewonderen. Zeer de moeite waard is de jaarlijks terugkerende Liefair, een drukbezochte Fair met meer dan 100 standhouders.

Hoewel Nieuw-Roden fysiek een geheel vormt met Roden, wordt het toch als een eigen plaats gezien. Het heeft dan ook een eigen postcode. Nieuw-Roden is ontstaan als nederzetting van plaggenhutten op het heideveld tussen Roden en Zevenhuizen. Dat heideveld heette het Roderveld, en zo werd de nederzetting ook genoemd. Begin 20^ste eeuw werden er steeds meer stenen huizen gebouwd, waardoor een andere naam nodig was; nieuwe kansen, nieuwe naam. In 1930 veranderde Roderveld dan ook in Nieuw-Roden. De oude naam Roderveld is niet helemaal verloren gegaan, er is een nieuwbouwwijk in Roden naar vernoemd. Leuk feitje: het grootste paasvuur van Drenthe is in Roderwolde te zien. Daarnaast zijn er talloze fiets- en wandelroutes in de omgeving.

Nietap is geen bijzonder oud dorp. Het ontstaan ervan is te danken aan een herberg (nieuwe tap) die rond de 17^e eeuw gebouwd werd. In die tijd waren er verschillende belastingstelsels in de verschillende provincies. Handelaren moesten soms lang wachten bij de grenzen, waardoor een herberg goed van pas kwam. Pas in de 20^ste eeuw groeide het dorp. De provinciegrens tussen Drenthe en Groningen gaat dwars door een winkelpand heen. Er is al een tijdje een plan om het Drentse Nietap en het Groningse Leek samen te voegen omdat beide dorpen in elkaar over gaan, maar dat plan stuit op zulk hevig verzet, dat daar voorlopig nog geen sprake van is.

Matsloot is een van de kleinste formele woonplaatsen in Nederland. Het heeft een eigen postcode, ondanks dat het maar 10 huizen heeft. Het pompgebouw en travohuis in Matsloot is in 1935 gebouwd en werkt nog steeds. Het zorgt ervoor dat de waterstand tussen het Leekstermeer en het Peizediep gereguleerd kan worden.

Roderesch is ontstaan door wilde ontginning. Dat betekent dat er zonder toestemming een plaggenhut werd neergezet. Na de eerste volgden er meer. In de nederzettingen woonden arme boeren. Weer later kwamen er arbeidershuisjes en zo breidde het dorp zich steeds meer uit. Roderechs, Alteveer en Steenbergen vormen samen de RAS-dorpen. Rondom het dorp vind je het prachtige Mensingebos.

Roderwolde is ontstaan door ontginning van het veengebied vanuit Roden. In het begin van de 12^e eeuw besluit Roderwolde zich af te scheiden van Roden. Roderwolde kent, naast oude gebouwen, ook nieuwbouw, waardoor  ook een dorpskern is ontstaan. Samen met de omringende buurtschappen Sandebuur, Foxwolde en Matsloot, zorgen de bewoners voor een rijk en gezellig verenigingsleven.

Hunebed D1, dat ten noorden van Steenbergen ligt, verklaart de naam van dit dorp. De meervoudsvorm suggereert dat er meer hunebedden in de buurt gelegen hebben, maar daar is geen bewijs van. Steenbergen ontstond als nederzetting in de middeleeuwen als onderdeel van Roden, maar werd in de 17^e eeuw al zelfstandig. Nabij Steenbergen vind je de Zuurse Duinen, een stuifzandgebied dat ontstond door overbegrazing. Om deze verzanding tegen te gaan zijn aan de west- en noordkant van Steenbergen bossen met grove dennen aangeplant.

De naam van dit buurtschap van Nietap komt waarschijnlijk van de uithof van het klooster in Aduard, dat Ter Hel(le) heette. Hel betekent laagte, of glooiende vlakte. Pas vanaf de 19^e eeuw ontwikkelde zich een nederzetting. Het landgoed Terheijl is vrij toegankelijk en bijzonder mooi en interessant om te bezichtigen. Humor is van alle tijden; de naam van de pingoruïne Vagevuur (het meertje in de bossen bij Terheijl) is waarschijnlijk een grapje van de monniken, dat refereert aan de naam van de uithof.

Dit buurtschap ligt tegen Roden aan en is te bereiken via een tunnel. Formeel is Leutingewolde een woonplaats, het heeft een eigen postcode. Leutingewolde is ontstaan als een middeleeuws veenontginningsdorp. De plaats heeft sinds 1335 verschillende plaatsnamen gehad, waaronder Lockincwolda, Lotyngewolde en Leutingewold. De plaats draagt de huidige naam sinds 1955. Leutingewolde bestaat uit een rond lopende weg, die De Ring heet

Altena was een buurtschap van Peize, maar wordt sinds 1998 als dorp beschouwd. Het is klein, met zo’n 300 inwoners. Je vindt er geen horeca en geen winkels. Dat wil niet zeggen dat Altena saai is. Eiergooien, curling met strijkijzers, lentefair, de toneelgroep, buurtfeesten… Er is regelmatig wat te beleven in Altena.

Peizermade is een lintdorp aan de provinciale weg N372. Het is ontstaan op een zandrug in drassige gebieden tussen Peize en Groningen. Peizermade is nooit erg gegroeid, ondanks de aanleg van de tramlijn in 1913. De tramlijn ligt er niet meer, maar er is nog te zien waar hij gelopen heeft. De huizen aan de westkant zijn namelijk ver van de weg af gebouwd.

Peizerwold valt -net als Peizermade- onder Peize en bestaat uit zo’n 20 huizen.             Desondanks heeft het twee rijksmonumenten; de herenboerderij Hoeve Woudrust en het voormalige tolhuis aan de Groningerweg. Rondom Peizerwold liggen de Peizer- en Eeldermaden. Fietsers hoeven de drukke Groningerweg waar Peizerwold aan ligt niet meer over te steken, sinds kort ligt er een fietstunnel onder de provinciale weg.

In de late middeleeuwen werden er een aantal boerderijen gebouwd aan de rand van de heide bij Norg. Er staan zo’n 70 huizen. Tussen Zuidvelde en Westervelde ligt het Tonckensbosch, niet te verwarren met het Tonckensbosch dat bij Huis ter Heide ligt. Aan de brink staan meerdere authentieke boerderijen.

Huis ter Heide heeft zijn naam te danken aan een herberg met deze naam. Het pand bestaat nog, maar het is geen herberg meer. Huis ter Heide bestaat uit zo’n 80 huizen. Wie een adres zoekt, moet soms even zijn best doen; het gedeelte aan de Norgervaart heeft geen doorlopende huisnummers, omdat de gedeelten in verschillende gemeenten liggen. Rond Huis ter Heide liggen mooie fiets- en wandelroutes.

Peizerwold valt -net als Peizermade- onder Peize en bestaat uit zo’n 20 huizen.             Desondanks heeft het twee rijksmonumenten; de herenboerderij Hoeve Woudrust en het voormalige tolhuis aan de Groningerweg. Rondom Peizerwold liggen de Peizer- en Eeldermaden. Fietsers hoeven de drukke Groningerweg waar Peizerwold aan ligt niet meer over te steken, sinds kort ligt er een fietstunnel onder de provinciale weg.